Η δολοφονία τουλάχιστον 1.400 ανθρώπων στο Ισραήλ από Παλαιστίνιους μαχητές της Χαμάς από τη Γάζα και η αρπαγή περισσότερων από 100 ομήρων έχουν αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο, ιδίως στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, με τους ισχυρούς εβραϊκούς δεσμούς και τις μνήμες του Ολοκαυτώματος. Εκεί, η αρπαγή ενός ανθρώπου προκάλεσε ιδιαίτερη οδύνη και θλίψη.

Ο Alex Danzig, ένας 75χρονος μελετητής και ιστορικός του Ολοκαυτώματος, έχει περάσει τα τελευταία 30 χρόνια δουλεύοντας για το Yad Vashem, το κέντρο μνήμης του Ολοκαυτώματος του Ισραήλ, εκπαιδεύοντας Εβραίους και Πολωνούς για το τι συνέβη τα τελευταία χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Όμως ζει στο Νιρ Οζ, ένα κιμπούτς στο νότιο Ισραήλ που βρίσκεται κοντά στη Γάζα, και η οικογένειά του δεν τον έχει δει ή ακούσει από τις 7 Οκτωβρίου, την ημέρα της επίθεσης της Χαμάς.

Υπάρχει μια πικρή ειρωνεία εδώ, σημειώνει το BBC. Αν και ο Άλεξ γεννήθηκε στην Πολωνία μετά τον πόλεμο -το 1948, την ίδια χρονιά με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ- η μεγαλύτερη αδελφή του, η Εντίθ, είναι επιζήσασα του Ολοκαυτώματος.

Γεννήθηκε το 1941 υπό γερμανική κατοχή στη σημερινή δυτική Ουκρανία και οι γονείς της βρήκαν καταφύγιο σε μια Πολωνή μητέρα και κόρη, τη Μαρία και τη Χαλίνα Ασάνοβιτς, οι οποίες την έσωσαν από τους Ναζί.

Αυτή η ανθρωπιστική πράξη επέτρεψε επίσης στους γονείς της Εντίθ να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, παρά την κατοχή και τον διωγμό των Εβραίων, και αργότερα κατέθεσαν ότι οι ίδιοι χρωστούσαν τη ζωή τους στους Ασάνοβιτς.

Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να πούμε ότι και ο Alex Danzig χρωστούσε την ύπαρξή του σε αυτούς τους ανθρώπους. Η πρώιμη ζωή του δεν ήταν αξιοσημείωτη. Πέρασε τα εννέα πρώτα του χρόνια στην Πολωνία, και αφού οι γονείς του μετανάστευσαν στο Ισραήλ το 1957, πέρασε χρόνο στο στρατό, πολεμώντας σε διάφορους πολέμους, εντάχθηκε σε μια αριστερή οργάνωση νεολαίας, απέκτησε πτυχίο ιστορίας και δημιούργησε οικογένεια στο κιμπούτς.

Ήταν η επιστροφή του στην Πολωνία σε ένα ταξίδι το 1986 και η επίσκεψη στον χώρο του Άουσβιτς – στρατόπεδο θανάτου όταν η χώρα είχε καταληφθεί από τους Ναζί – που τροφοδότησε το ενδιαφέρον του για το Ολοκαύτωμα και ειδικότερα για την πολυπλοκότητα των πολωνοεβραϊκών σχέσεων. Πέρασε τις επόμενες δεκαετίες διευθύνοντας εκδρομές στα στρατόπεδα θανάτου και εκπαιδεύοντας Ισραηλινούς και Πολωνούς φοιτητές.

Μιλώντας στο BBC, ο στενός του φίλος και πρώην συνάδελφός του Orit Margilot – ο οποίος εργάστηκε μαζί του στο πολωνικό γραφείο στο Yad Vashem – τον περιγράφει ως «το πιο ενημερωμένο άτομο που ξέρω».

Λέει ότι ο αντίκτυπός του ήταν τεράστιος. «Ξέρει πώς να ανοίξει τις καρδιές σε αυτό το θέμα [πολωνοεβραϊκές σχέσεις]. Δεν είναι πραγματικά εύκολο. Δούλεψε τόσο καλά [στην Πολωνία] που όλοι έγιναν φίλοι του».

«Έχει χιλιάδες μαθητές που τον λατρεύουν και τον αγαπούν», δήλωσε ο γιος του Μάτι στο BBC. «Είναι ένας εξαιρετικός δάσκαλος – κάθε φορά που ήμουν σε μια διάλεξή του ήμουν γοητευμένος».

Εκτός όμως από το πνευματικό του έργο, του αρέσει επίσης να εργάζεται στη γη και εναλλάσσεται μεταξύ των διαλέξεων και του σπιτιού του στο κιμπούτς. Εκεί ήταν που εξαφανίστηκε όταν ήρθαν οι άντρες της Χαμάς.

Ο Μάτι, ο οποίος ζει επίσης στο Νιρ Οζ, αλλά επέζησε της επίθεσης μαζί με την οικογένειά του, βρίσκεται σήμερα στη σχετική ασφάλεια του θέρετρου της Ερυθράς Θάλασσας Εϊλάτ μαζί με άλλους επιζώντες.